Repo và Các Hoạt Động Thị Trường Mở

Repo Là Gì?

Repo, hay thỏa thuận mua lại (repurchase agreement), là một công cụ quan trọng trong quản lý thanh khoản tài chính. Khi các ngân hàng thương mại cần vốn từ ngân hàng trung ương, họ thường sử dụng các hình thức như vay qua đêm, vay qua cửa sổ chiết khấu hoặc tái cấp vốn. Trong đó, repo được xem là công cụ phổ biến để cung cấp thanh khoản hiệu quả.

Định Nghĩa Repo

Repo là một giao dịch mà một bên bán chứng khoán (như trái phiếu hoặc cổ phiếu) cho bên kia và cam kết mua lại chúng với giá đã thỏa thuận vào một ngày sau đó. Đây thực chất là một khoản vay ngắn hạn, trong đó người bán đóng vai trò người vay và người mua đóng vai trò người cho vay. Giao dịch được đảm bảo bởi chứng khoán cơ sở, thường là trái phiếu chính phủ.

Ví dụ: Một ngân hàng bán trái phiếu chính phủ trị giá 1 triệu USD cho nhà đầu tư với cam kết mua lại trong một tuần với giá 1,02 triệu USD. Ngân hàng nhận được tiền mặt ngay lập tức, trong khi nhà đầu tư giữ trái phiếu làm tài sản thế chấp.

Hiểu Về Reverse Repo

Ngược lại, reverse repo là giao dịch mà một bên mua chứng khoán và cam kết bán lại với giá cao hơn vào một ngày sau đó. Giao dịch này là hình thức đảo ngược của repo.

Ví dụ: Nếu nhà đầu tư mua trái phiếu chính phủ từ ngân hàng trong kịch bản trên, đây sẽ là một giao dịch reverse repo. Nhà đầu tư mong đợi bán lại trái phiếu cho ngân hàng với giá cao hơn.

Repo Và Tái Cấp Vốn, Vay Qua Cửa Sổ Chiết Khấu

Điểm khác biệt chính giữa repo và các hình thức vay truyền thống như vay qua cửa sổ chiết khấu hoặc tái cấp vốn là quyền sở hữu tài sản cơ sở trong giao dịch repo. Trong giao dịch repo, người mua có quyền tự do giao dịch chứng khoán trên thị trường trong khi thỏa thuận vẫn còn hiệu lực. Ngược lại, chứng khoán trong các giao dịch tái cấp vốn hoặc vay qua cửa sổ chiết khấu không được tự do giao dịch.

Hiểu rõ về repo và hoạt động thị trường mở giúp nắm bắt cách ngân hàng trung ương quản lý thanh khoản, điều chỉnh cung tiền và ổn định hệ thống tài chính. Những công cụ này không chỉ quan trọng với các ngân hàng mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế và chiến lược đầu tư.

Các Đặc Điểm Chính Của Giao Dịch Repo

1. Tenor

Tenor là thời gian mà người vay phải mua lại chứng khoán từ người mua, tính từ ngày bán.

Ví dụ: Một ngân hàng tham gia thỏa thuận repo với thời hạn 30 ngày cần mua lại chứng khoán trong vòng 30 ngày.

2. Haircut

Haircut là sự chênh lệch giữa giá trị thị trường của chứng khoán và số tiền mà người bán nhận được. Điều này phản ánh rủi ro trong giao dịch.

Ví dụ: Với mức haircut 5%, nếu giá trị thị trường của trái phiếu là 100.000 USD, ngân hàng chỉ nhận được 95.000 USD tiền mặt.

3. Repo Rate

Repo rate là lãi suất được tính từ sự chênh lệch giữa giá bán ban đầu và giá mua lại chứng khoán.

Ví dụ: Nếu ngân hàng bán trái phiếu trị giá 100.000 USD với mức haircut 5% và cam kết mua lại với lãi suất 4%, ngân hàng nhận được 95.000 USD và mua lại trái phiếu với giá 98.000 USD, chi phí lãi suất là 3.000 USD.

Ai Tham Gia Vào Các Giao Dịch Repo?

Repo rất phổ biến trong hệ thống ngân hàng, đặc biệt là giữa ngân hàng thương mạingân hàng trung ương. Ngân hàng trung ương sử dụng repo để cung cấp thanh khoản bằng cách mua chứng khoán, tăng cung tiền. Khi thực hiện reverse repo, ngân hàng trung ương giảm dự trữ của các ngân hàng thương mại, thắt chặt thanh khoản.

Ví dụ: Nếu ngân hàng trung ương muốn bơm thanh khoản, họ thực hiện repo, mua 500 triệu USD trái phiếu chính phủ. Điều này giúp ngân hàng thương mại có thêm tiền mặt để thực hiện các hoạt động cho vay.

Các Hoạt Động Thị Trường Mở

Thông qua các hoạt động thị trường mở (OMO), ngân hàng trung ương có thể tác động đến cung tiền bằng cách mua hoặc bán chứng khoán chính phủ.

1. Tăng Cung Tiền

Ngân hàng trung ương mua chứng khoán, cung cấp thêm tiền mặt cho các ngân hàng thương mại, khuyến khích cho vaytăng thanh khoản.

2. Giảm Cung Tiền

Ngân hàng trung ương bán chứng khoán, rút tiền mặt từ hệ thống ngân hàng, giảm cung tiền và thanh khoản.

Ví dụ: Khi cần thắt chặt cung tiền, ngân hàng trung ương bán 300 triệu USD tín phiếu kho bạc. Các ngân hàng thương mại mua tín phiếu sẽ có ít tiền mặt hơn để cho vay.