Nới Lỏng Định Lượng (QE) Là Gì Và Những Điều Bạn Cần Biết

DLMvn > Thuật Ngữ > Nới Lỏng Định Lượng (QE) Là Gì Và Những Điều Bạn Cần Biết

QE Là Gì?

Nới lỏng định lượng (Quantitative Easing – QE) là một công cụ chính sách tiền tệ phi truyền thống, được sử dụng khi lãi suất đã giảm xuống mức gần bằng 0% nhưng nền kinh tế vẫn cần kích thích. Với QE, ngân hàng trung ương mua lại tài sản tài chính dài hạn, chẳng hạn như trái phiếu chính phủ, từ thị trường mở để tăng tính thanh khoản và thúc đẩy tín dụng, chi tiêu và đầu tư.

Cơ Chế Hoạt Động Của QE

QE hoạt động thông qua cơ chế truyền dẫn chính sách tiền tệ, tác động lên nền kinh tế qua các kênh chính:

1. Lãi Suất

Khi ngân hàng trung ương mua trái phiếu, giá trái phiếu tăng, khiến lợi suất giảm. Điều này dẫn đến lãi suất vay vốn thấp hơn, khuyến khích doanh nghiệp và cá nhân vay vốn để đầu tư hoặc chi tiêu.

2. Tín Dụng

Việc tăng thanh khoản trong hệ thống ngân hàng giúp các tổ chức tài chính dễ dàng cho vay hơn, từ đó kích thích hoạt động kinh doanh.

3. Kỳ Vọng Của Nhà Đầu Tư

QE gửi tín hiệu rằng ngân hàng trung ương cam kết hỗ trợ nền kinh tế, tạo niềm tin cho nhà đầu tư và khuyến khích họ đầu tư vào các tài sản rủi ro hơn như cổ phiếu.

Tác Động Của QE Đến Thị Trường Chứng Khoán Và Bất Động Sản

1. Thị Trường Chứng Khoán

QE thúc đẩy dòng tiền vào thị trường chứng khoán, khi nhà đầu tư tìm kiếm lợi suất cao hơn so với các tài sản an toàn như trái phiếu. Điều này thường dẫn đến giá cổ phiếu tăng mạnh.

Trong giai đoạn từ 2009-2014, khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) triển khai QE, chỉ số S&P 500 đã tăng hơn 200%, phản ánh sự tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường chứng khoán.

2. Thị Trường Bất Động Sản

Lãi suất thấp do QE cũng làm tăng khả năng vay vốn mua nhà, thúc đẩy giá bất động sản tăng cao. Tuy nhiên, rủi ro tiềm ẩn là bong bóng tài sản, nếu giá bất động sản vượt xa giá trị thực.

Ví Dụ Toàn Cầu Về QE

1. Nhật Bản (Khủng Hoảng 1997)

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) là một trong những tổ chức đầu tiên áp dụng QE để chống lại giảm phát sau khủng hoảng tài chính năm 1997. Tuy nhiên, hiệu quả của QE tại Nhật Bản bị hạn chế do nền kinh tế đã chịu tăng trưởng âm kéo dài.

2. Thụy Sĩ (Khủng Hoảng Tài Chính 2008)

Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ (SNB) đã triển khai QE để giữ ổn định đồng franc Thụy Sĩ, đồng thời giảm lãi suất xuống mức âm nhằm thúc đẩy tiêu dùng và xuất khẩu.

3. Vương Quốc Anh (QE Hậu Brexit)

Sau Brexit, Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) đã triển khai QE để ổn định nền kinh tế trước những bất ổn kinh tế và chính trị. BoE đã mua lại hơn 435 tỷ bảng Anh tài sản tài chính, giúp giảm lãi suất vay vốn.

So Sánh QE Với Các Công Cụ Chính Sách Khác

Cắt giảm lãi suất: Tác động nhanh hơn nhưng giới hạn khi lãi suất chạm đáy.

Mua trái phiếu ngắn hạn: Chỉ ảnh hưởng đến lãi suất ngắn hạn, trong khi QE nhắm vào lãi suất dài hạn và tăng thanh khoản hệ thống.

QE thường được chọn khi các công cụ truyền thống không còn hiệu quả.

Ảnh Hưởng Của QE Đến Tỷ Giá Hối Đoái

QE thường làm yếu đồng nội tệ do lượng tiền cung ứng tăng lên. Điều này thúc đẩy xuất khẩu, vì hàng hóa nội địa trở nên cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế, nhưng đồng thời có thể làm tăng chi phí nhập khẩu, gây áp lực lên cán cân thương mại.

Sau khi ECB triển khai QE vào năm 2015, đồng euro đã giảm hơn 20% so với đồng USD, giúp khu vực EU tăng trưởng xuất khẩu đáng kể.

Vai Trò Của QE Trong Việc Đối Phó Với Đại Dịch COVID-19

Trong đại dịch COVID-19, các ngân hàng trung ương trên thế giới đã mở rộng QE để hỗ trợ nền kinh tế. Fed đã triển khai chương trình QE lớn chưa từng có, mua hơn 120 tỷ USD trái phiếu mỗi tháng, giúp giảm lãi suất vay vốn và ổn định thị trường tài chính.

Các Kịch Bản Khả Thi Khi QE Kết Thúc

Khi ngân hàng trung ương rút dần QE, các tác động có thể xảy ra bao gồm:

1. Thắt Chặt Tiền Tệ

Lãi suất tăng trở lại, làm giảm chi tiêu và đầu tư.

2. Thị Trường Tài Chính Biến Động

Nhà đầu tư có thể chuyển từ cổ phiếu sang trái phiếu, gây ra sụt giảm giá cổ phiếu.

Khi Fed kết thúc QE vào năm 2014, lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ đã tăng từ 2,5% lên 3%, gây áp lực lớn lên thị trường chứng khoán.

Thảo Luận Về Tác Động Lâu Dài Của QE

Một số ý kiến cho rằng QE giúp phục hồi kinh tế trong ngắn hạn, nhưng có thể dẫn đến tăng trưởng không bền vững và lạm phát dài hạn. Theo nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, các quốc gia triển khai QE kéo dài thường đối mặt với rủi ro nợ công gia tăng và bất ổn tài chính.

DLMvn hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ về nới lỏng định lượng (QE), từ cơ chế hoạt động đến tác động trên thị trường tài chính và nền kinh tế, cũng như những thách thức cần lưu ý khi chính sách này kết thúc.